De strijd om het LEGO-poppetje
Kleurrijke bouwstenen die precies op elkaar passen en waarmee eindeloze constructies kunnen worden gemaakt – LEGO is zonder twijfel een iconisch merk voor jong en oud.
Het revolutionaire speelgoed veranderde de industrie voorgoed en het bedrijf legde, terecht, tal van intellectuele eigendomsrechten vast.
Naast een modelrecht op de LEGO-steen, heeft LEGO ook een modelrecht op het LEGO poppetje en is het klassieke LEGO-poppetje als vormmerk beschermd. Het LEGO poppetje past precies op de bouwstenen, zodat het daadwerkelijk onderdeel wordt van de zelfgemaakte constructies. Met zulke iconische designs weet je het al: concurrentie op de loer!
Zo diende de speelgoedfabrikant verschillende nietigheidsacties in tegen modelregistraties van speelgoedpoppetjes, waaronder tegen twee modelregistraties van een Chinees bedrijf en een van een Pools persoon op basis van haar eerdere modellen en merk. LEGO voert aan dat de poppetjes van zowel de Chinese en Poolse deposant, eigen karakter missen.
Een model moet nieuw zijn en een eigen karakter hebben om in aanmerking te komen voor registratie. Bij eigen karakter gaat het erom dat het model verschilt van wat er al bestaat. Hierbij kijkt het Europese merkenbureau onder andere naar de mate van vrijheid die de ontwerper heeft ten aanzien van het ontwerp: een speelgoedfiguur heeft doorgaans een lichaam met armen, benen en een hoofd, maar er zijn geen beperkingen in hoe deze vormgegeven worden en de specifieke verhoudingen ervan.
En toch kozen zowel de Chinese als het Poolse partij ervoor om ook te gaan voor een hoofd in cilindervorm met afgeronde hoeken, een zandloper-vormig torso en U-vormige handen met gelijke verhoudingen. Bij het speelgoedpoppetje van het Poolse bedrijf benoemt het Europese merkenbureau bovendien de gelijke methode waarmee het torso en de benen van haar poppetje en die van LEGO verbonden zijn.
Waar de Chinese deposant zich niet verweerde tegen de argumenten van LEGO, deed de Poolse persoon dat wel. Het bedrijf is van mening dat het verbindingssysteem van verschillende onderdelen met pinnen zorgt dat de ontwerpvrijheid van de ontwerper wordt beperkt. Bovendien argumenteert de deposant dat de markt verzadigd is met dit type speelgoedfiguren en door de geïnformeerde consument juist naar de kleine details tussen de figuren gekeken wordt en dus met een nieuw poppetje snel wordt afgeweken van de poppetjes die al bestaan. Om dit argument te ondersteunen levert de houder van de drie poppetjes bewijs van een breed scala aan speelgoedfiguren op de markt aan.
Volgens de nietigheidsafdeling toont het bewijs een grote diversiteit van de figuren op de markt aan, maar niet met wat voor blik naar de figuren gekeken wordt. Het toont daarentegen wél de veelheid van de verschillende combinaties van dit type figuren die mogelijk zijn, aan. Dit druist in tegen het argument van de Poolse houder dat haar ontwerpvrijheid vanwege de noodzaak om compatibel te zijn van onderdelen – zoals de manier waarop onderdelen vastklikken of de verhoudingen van een figuur – beperkt was. De nietigheidsafdeling concludeert dat er alternatieve configuraties bestaan die nog steeds effectieve functionaliteit en mechanische verbinding op vergelijkbare wijze mogelijk maken.
Het Europese merkenbureau oordeelt dat de algehele indruk van de poppetjes van de Chinese en de Poolse deposant en het LEGO poppetje sterk overeenkomen. De kleine verschillen in armpositie en de rok of broek maken niet het verschil. De registraties van alledrie de poppetjes worden nietig verklaard.
Auteur: Erwin Haüer
Bio: Erwin is merkenadviseur en als managing partner verantwoordelijk voor IT en Informatiemanagement. Erwin werkt veel met startups en scale-ups, maar zijn klantenportefeuille omvat ook veel multinationals. Erwin heeft een vlotte pen en oog voor leuke merkennieuwtjes of merkwaardige merkinbreuken.